مسمومیت با گاز منوکسید کربن یکی از مشکلات مهم سلامت در فصل سرما است که نیاز به مراقبت و اقدامات پیشگیرانه از سوی مردم دارد.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، مهمترین دلایل گازگرفتگی براثر استنشاق گاز منواکسید کربن، مکش نامناسب یا عدم مکش لوله‌های بخاری گازی، سوختن ناقص نفت بخاری‌های نفت‌سوز، بدکارکردن شومینه گازی یا سوخت ناقص و یا شومینه‌هایی با سوخت چوب، سوختن ناقص زغال در منقل‌های کرسی، بدکارکردن اجاق خوراک‌پزی، سوختن ناقص یا نامناسب آبگرمکن، ژنراتورهای خانگی و کار کردن خودرو در پارکینگ در بسته است.
لازم به ذکر است از نشانه‌های مسمومیت با گاز منواکسید کربن در وهله اول سردرد همراه با احساس سنگینی و در صورت عدم اکسیژن رسانی مناسب گیجی، تهوع، استفراغ، سوزش شدید در ناحیه چشم و گلو، احساس گرفتگی و درد شدید در قفسه سینه، تشنج و احساس آشفتگی، تحریک‌پذیری، ناتوانی در تشخیص موقعیت و شرایط، کاهش هوشیاری و اغما و مرگ می‌باشد.
خواهشمندیم نکات زیر را در رابطه با خرید و نصب وسایل گازسوز رعایت نمایید تا دچار گاز گرفتگی و مسمومیت با گاز مونو اکسید کربن نگردید :
? گاز مونو اکسید کربن کاملا بی رنگ و بی بو است . تنفس گاز مونو اکسید کربن باعث گازگرفتگی ، مسمومیت و مرگ
می شود .
? نشانه های اولیه گازگرفتگی عبارتند از : خواب آلودگی ، ضعف ، گرفتگی بدن ، سردرد ، تهوع و درد ، تهوع و درد قفسه سینه .
? در صورت مشاهده نشانه های اولیه گازگرفتگی ، فرد مسموم را در جریان هوای آزاد قرار داده ، در صورت نیاز به او تنفس مصنوعی دهید . وسایل گازسوز را خاموش نموده و اجازه دهید توسط سرویسکار مورد بازدید قرار گیرد .
? قرار دادن انتهای دودکش در ظرف آب موجب عدم خروج دود و گازهای سمی شده و مرگ آفرین خواهد بود .
? انتهای دود کش پشت بام می بایست مجهز به کلاهک H شکل باشد تا دود به محیط خانه بر نگردد .
? خروجی دود کش نباید در کنار کولر و یا زیر پنجره باشد ، چرا که گازهای سمی وارد فضای خانه می شود .
? سرد بودن لوله بخاری یکی از نشانه های عدم خروج محصولات احتراق از دود کش بوده و باید سریعا وسایل گازسوز را خاموش کنید .
? بسیاری از حوادث مربوط به مسمومیت با گاز مونو اکسید کربن بر اثر استفاده از وسایل گرمایشی در مکان نامناسب ، نصب ناصحیح دودکش و مسدود بودن مسیر دودکش اتفاق می افتد .
? محل نصب دستگاه های گازسوز باید به گونه ای انتخاب شود که قابلیت نصب دودکش و امکان تخلیه دود به فضای خارج ممکن باشد . برای دستگاههای گازسوزی که نیاز به دود کش ندارند باید در محلی نصب شوند که امکان تهویه به صورت طبیعی یا مکانیکی وجود داشته باشد .
? هموطن گرامی : مهمترین نقایص فنی در نصب دودکش بخاری عبارتند از : اشکال در نوع اتصالات ، چفت نشدن لوله های دودکش ، نصب نشدن اصولی دودکش ، به کارگیری دودکش نامناسب و رعایت نکردن قطر مناسب لوله های دودکش
? استفاده از دودکش های آجری به واسطه داشتن درز و احتمال نشت گاز مونواکسیدکربن هرگز توصیه نمی شود .
? شهروند گرامی جهت جلوگیری از گازگرفتگی هنگام استفاده از وسائل گازسوز به تهویه مناسب آنها وتمامی نکات ایمنی توجه کنید .
? آیا می دانید مسمومیت با گاز مونواکسیدکربن بدون تغییر در تعداد تنفس اتفاق افتاده و با علائم تهوع و سردرد همراه است ؟
? مسمومیت توسط گاز مونو اکسیدکربن از طریق سوخت ناقص و تخلیه نشدن کامل گازهای خطرناک صورت می گیرد .
? از اتصال هود آشپزخانه به دود کش وسایل گازسوز جدا خوداری کنید .
? انتهای دودکش توکار باید حداقل 100 سانتی متر از سطح پشت بام بالاتر باشد .
? از قرار دادن خروجی دود کش به صورت افقی با کلاهک و یا بدون کلاهک در زیر سقف و بالکن جدا خوداری نمایید .
? استفاده از یک دودکش مشترک برای دو وسیله گازسوز خطرناک است .
? لوله های آکاردئونی به دلیل انعطاف زیاد و جدا شدن از دیوار یا بخاری از جای خود خارج می شوند . بنابراین از استفاده ی این لوله ها جدا خوداری نمایید .
? از قرار دادن لوله های تبدیل که باعث کاهش قطر لوله بخاری می شود ، جدا خوداری کنید . قطر لوله بخاری نباید کوچکتر از قطر لوله خروجی دستگاه گازسوز باشد .
? تحت هرشرایطی عمل تهویه هوا را تسهیل کنید و هرگز دریچه های کولر را نپوشانید .
? نصب هرگونه وسیله گاز سوز در حمام ، رختکن ، سرویسهای بهداشتی و محوطه سونا ، استخر و جکوزی ممنوع است .
? دقت نمایید تا هوای کافی برای سوختن به بخاری و سایر وسایل گاز سوز برسد . روزنه های زیر دربها برای این منظور مفید می باشند ، از مسدود کردن آنها خودداری کنید .
? همواره محل اتصال دودکش به وسایل گازسوز و محل اتصال دود کش به دیوار را بازرسی نموده و از محکم بودن آنها اطمینان حاصل نمایید .
? مسدود شدن دودکش سبب سوختن ناقص و برگشت گازهای خطرناک و مسموم کننده گردیده و باعث خفگی در اثر گازگرفتگی می شود .
? دود کش وسایل گاز سوز را از شیشه عبور ندهید اما در صورت اجبار نباید دودکش مستقیما با شیشه در تماس باشد زیرا در این صورت امکان شکستن در اثر حرارت و افتادن دودکش وجود دارد .
? حتی الامکان از نصب زانویی اضافه در مسیر دودکش خوداری و دقت کنید جنس دودکش از ورقهای ضد زنگ و گالوانیزه انتخاب شود .
? قرار دادن خروجی دودکش وسایل گازسوز در حیات خلوتهای مسقف ممنوع است .
? استفاده از پلوپز و سایر وسایل غیرگرمایشی جهت گرم کردن محیط بسیار خطرناک است .
? آبی نبودن شعله ی بخاری ممکن است به دلیل نرسیدن هوای کافی به بخاری باشد که در این صورت گازمنو اکسید کربن تولید می شود .
? قبل از نصب وسایل گازسوز از سلامت و عملکرد صحیح وسایل کاملا مطمئن شوید .
? مسیر خروج دود ( دودکش ) را به وسیله چراغ قوه یا طناب و سنگ بررسی نمایید تا از مسدود نبودن راه آن اطمینان یلبید .
? برای اتصال وسیله گازسوز به لوله کشی گاز خانه از شیلنگ های استاندارد با اندازه مناسب استفاده نمایید و هر دو طرف آن را با بست فلزی محکم کنید و بعد از اتمام کار ، محل های اتصال را با کف صابون آزمایش نمایید .
? از لوله دودکش های غیراستاندارد با قطر کم تر از 10 سانتی متر به هیچ عنوان استفاده نکنید .
? لوله دودکش باید به طور کامل خارج از خانه و در هوای آزاد هدایت شود تا دود حاصل از احتراق وسیله گازسوز را به کلی از محل دور نماید ، بنابراین در این زمینه دقت و تدابیر لازم را بیاندیشید و از گذاشتن لوله ی بخاری در ظرف آب جدا خوداری نمایید .
? دود حاصل از سوختن گاز طبیعی در وسایلی همچون بخاری ، شومینه و آبگرمکن بدون بو و رنگ می باشد که در صورت انتشار در فضا جای اکسیژن را گرفته و باعث خفگی می شود .
بنابراین بعد از نصب این وسایل کنترل و آزمایش لازم را جهت اطمینان از عدم نشت دود به عمل آورید و این کار را به صورت دوره ای انجام دهید .
? هنگام ورود به منزل جدید ، مسیر دودکش وسایل گازسوز را بررسی کنید تا راه آن مسدود نباشد و نقص و مشکل فنی نداشته باشد .
? به کودکان بیاموزید اسباب بازی های خود را داخل بخاری یا شومینه ، نیاندازند هنگام روشن بودن این وسایل بیش از اندازه به آن ها نزدیک نشوند .
? مهم ترین ویژگی وسایل گازسوز داشتن تاییدیه استاندارد ( آرم استاندارد ) و برچسب مصرف انرژی است که نشان می دهد این وسیله از نظر ایمنی و مصرف منطبق با اصول استاندارد بین المللی روز باشد .
? ظرفیت حرارتی وسیله گرمازا را منطبق با ظرفیت مورد نیاز فضای اتاق انتخاب نمایید .
( ظرفیت بالا تر موجب مصرف بی رویه گاز طبیعی خواهد شد و مبلغ گازبها به صورت چشمگیری افزایش خواهد یافت .
? از انتخاب بخاری های بدون دودکش برای منازل جدا خوداری کنید .
? هنگام خرید وسایل گازسوز از فروشنده بخواهید که وسیله را آرمایش نماید تا از عدم نواقص ایمنی و مصرف آن مطمئن شوید . ( البته این آزمایش باید بعد از نصب وسایل گازسوز و قبل از استفاده از آن مجددا از سوی تعمیر کار مجاز تکرار شود ) .
? یادتان باشد بخاری 44 درصد ، آبگرمکن 25 درصد ، موتور خانه 20 درصد ، شومینه 8 درصد ، اجاق گاز 2 درصد و سایر وسایل گازسوز 1 درصد در مرگ خاموش افراد نقش دارند .
? یک آبگرمکن گازی 4 برابر یک بخاری گازی ، اکسیژن و گاز طبیعی مصرف می کند .
